KADIN DOĞUM VE ÇOCUK HASTALIKLARI BAŞTABİPLİĞİ

Gebelik ve  İdrar Yolu Enfeksiyonları

 İdrar yolu infeksiyonları gebelikte en sık görülen infeksiyon grubudur.Tüm kadınların % 50’sinin hayatları boyunca en az birkez idrar yolu enfeksiyonu geçirdiği kabul edilmektedir.Bu enfeksiyonlar basit bir idrar yolu enfeksiyonu olabileceğı gibi,idrar torbası iltihabı(sistit) veya böbrek iltihabına (pyelonefrit) kadar ilerleyebilir ve erken doğum,düşük doğum ağırlıklı bebek gibi bebeğinizi etkileyebilecek komplikasyonlara da yol açabilir.Yapılan çalışmalarda, yenidoğan bebeğin motor ve mental gelişimi üzerine de olumsuz etkileri olabileceği gösterilmiştir.

Gebelikde idrar yolu enfeksiyonu neden artar?

Gebelikte mekanik ve hormonal faktörlerin yol açtığı fizyolojik değişiklikler nedeniyle idrar yolu infeksiyonu riski artar.Gebeliğin erken dönemlerinde progesteron hormonunun etkisiyle,geç dönemde büyüyen rahimin mekanik basısıyla idrar yollarında genişleme olur.Ayrıca idrar torbasının yetersiz boşalması nedeniyle , idrarın bir kısmı burada kalarak bakterilerin üremesine zemin hazırlar.

İdrar yolu enfeksiyonunun belirtileri nelerdir?

Sık idrara çıkma,idrar yaparken yanma,sızlama,idrardan kan gelmesi,ateş,böğür ağrısı,idrar torbasında ağrı,idrarda koku,bulantı,kusma,gece idrar hissi gibi şikayetleriniz varsa mutlaka hastanemizin acil servisine veya antenatal (gebe ) polikliniğine başvurup idrar tahlili ve kültür yaptırmanızı öneririz.

Fakat bazen bu belirtilerin hiç biri olmayabilir.Buna Asemptomatik bakteriüri (idrarda belirti vermeyen bakteri varlığı) denir.

Asemptomatik bakteriüri nedir? Nasıl teşhis edilir?

İdrar yolları infeksiyonuna ait lokal veya sistemik herhangi bir şikayet veya belirtisi olmayan hastada, en az 24 saat ara ile alınmış 2 orta akım idrar örneğinin 1 ml’sinde aynı bakteri suşunun 100. 000 koloni oluşturan birim veya daha fazla üremesi Asemptomatik bakteriüri olarak tanı alır.Bu durum bir enfeksiyon olmamakla birlikte şartlar uygun olduğunda hemen enfeksiyona dönüşebileceği için mutlaka saptanması ve tedavi edilmesi Amerikan Kadın Doğum Cemiyeti (ACOG) tarafından önerilmektedir.Teşhis için idrar kültürü verilmesi yeterlidir.Kültür sonucuna göre de antibiyotik tedavisine başlanır.

The U.S.Preventive Task Force ,tüm gebe kadınların ilk muayenesinde idrar kültürü ile taranmasını önermektedir.
Eğer tanı konulup gereken tedavi verilmezse böbrek iltihabına kadar ilerleyebilir ve erken doğuma neden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonu olup antibiyotik almayan annelerin çocuklarında ,antibiyotik alanlara göre %24,hiç idrar yolu enfeksiyonu olmayanlara göre % 35 daha fazla zeka geriliği bulunmuştur.

Tedavide nelere dikkat edilmelidir?

Gebelik ‘de güvenli olan antibiotiklerle 3-7 günlük tedavi asemptomatik bakteriürinin ileri enfeksiyona ilerlemesini % 80-90 azaltır.
Gebelikte en sık kullanılan antibiotikler;Amoksisilin,Sefaleksin ve Nitrofurantoin içerenlerdir.Tedavi bitiminde mutlaka tekrar idrar kültürü yapılmalı, aylık olarak da tekrarlanmalıdır.Şikayetleri tekrarlayan veya geçmeyen hastalarda idame tedavisi verilmelidir.Ayrıca tekrarlayan enfeksiyonların varlığında mutlaka doğumsal idrar yolları anomalileri yönünden daha ileri araştırmalar yapılmalıdır.
Gebelikde idrar yolu enfeksiyonundan korunmak için nelere dikkat etmelisiniz?
Günde en az 6-8 bardak sıvı tüketmelisiniz ama özellikle şekerli sıvılardan kaçınmalısınız.
Gebelikde enfeksiyona yatkınlığın artması, bağışıklık sistemi ile ilgili olduğundan,multivitamin kullanarak vücut direncinizi arttırmalısınız.
Mümkün olduğunca sık tuvalete gitmeli, sıkışıncaya kadar beklememeli ve idrarınızı tamamen boşatmaya çalışmalısınız.
Cinsel ilişki öncesi ve sonrası tuvalet ihtiyacınızı gidermelisiniz,eğer enfeksiyon saptandıysa geçene kadar cinsel ilişki önerilmez.
Tuvalet sonrası genital bölge iyi temizlenmeli,yıkama işlemi önden arkaya doğru yapılmalı,ıslak kalmamalıdır.
İdrar yaparken yanma,sızlama, bulantı,böğür ağrısı,ateş,kasık ve alt karın ağrısı gibi şikayetlerden biri bile olsa mutlaka hastanemiz Acil servisine başvurmalı veya rutin antanatal takibinize geldiğinizde bu şikayetlerinizi belirterek idrar tahlili ve idrar kültürü yaptırmalısınız.