Gebelik sırasında vücudumuzda başlıca bağışıklık sistemi, hormonal
sistem, metabolik sistem ve damar yapılarında olmak üzere deriyi de
etkileyen değişiklikler oluşur. Gebelikte gelişen cilt sorunlarının
bazıları çoğu gebede görülürken ki bunlara fizyolojik değişiklikler
diyoruz , nadiren gebeliğe özel gebelik dermatozları dediğimiz bir grup
kaşıntılı, döküntülü hastalıklarda oluşabilir.
Gebelikte gelişen cilt sorunlarını başlıca 3 grupta toplayabiliriz.
1. Gebelikte Görülen Olağan Deri Değişiklikleri
a)Deride Koyulaşma (Pigmentasyon):
Sıklıkla meme başlarında, genital bölgelerde, göbek çevresinde, koltuk
altlarında renk koyulaşması gözlenir. Esmerlerde bu durum daha
belirgindir. Yüzde melazma dediğimiz özellikle güneş ışınlarına maruz
kalan bölgeler olan yanak, burun, alın, dudak üstünde maske şeklinde
düzensiz sınırlı kahverengi lekeler oluşabilir. Yüzdeki bu Lekelerin
oluşumunu azaltmak için tüm gebelik boyunca uygun bir güneş koruyucu
kulanılmalıdır.
b) Cilt Çatlakları:
Hormonal değişiklikler, kişinin yapısal özellikleri ve deride gerilmeye
bağlı olarak sıklıkla karın, kalça, göğüs bölgelerinde yırtılmalar
oluşur, hafif kaşıntıda eşlik edebilir. Bunlar ilk başta pembe-mor
renkteyken zamanla beyazlaşır ve kalıcı hale gelir. Oluşan bu
çatlakların rengi kırmızı-morken tedavisi daha kolaydır. Çatlak
oluşumunu engellemek, azaltmak için gebelik süresince doktorunuzun
önereceği özel kremleri kullanmak faydalı olabilir.
c) Gebelikte oluşan damarsal değişikliklere bağlı olarak ellerde, yüzde,
bacaklarda, ödem, şişmeler, varislerde artma, travmayla morarmaların
kolay oluşması, terlemede artış, yüzde kırmızı renkte örümcek gibi
spider anjiom dediğimiz kılcal damar gelişmeleri oluşabilir. Gebelik
döneminde avuç içlerinde kızarıklıklar sık gözlenir kızarıklığa bazen
kaşıntıda eşlik edebilir. Kaşıntı şiddetliyse uygun kremlerle tedavi
edilebilir.
d)Saç ve Tırnak Değişiklikleri
Saçlarda ve kıllarda hamilelik süresince artış olur, saç dökülmesi
azalır. Tırnaklar incelip daha kolay kırılabilir hale gelir. El ve
tırnaklara nemlendirici sürülmesi, deterjan ve kimyasal maddelerden uzak
durulmasında fayda vardır.
e) Benler
Gebelikte mevcut benlerin sayısı artabilir, melanom (cilt kanseri) olasılığı düşük
olsa bile hızla büyüyen, değişen benlerin dermatolog tarafından değerlendirilmesinde fayda vardır.
f) Sivilcelerde artma veya daha önce sivilcesi olmayanlarda yeni sivilce
oluşumu görülebilir, bazende var olan sivilcelerde azalma olabilir.
2.Gebeliğin Mevcut Deri Hastalıkları Üzerine Etkileri
Gebelikte bazı deri hastalıklarının seyrinde artış görülebilir. Sedef
hastalığı, atopik dermatit, ürtiker, bağ dokusu hastalıkları, pemfigus
gibi hastalığı olanlarda hastalıklarında alevlenmeler olabilir.Deri
tümörleri hızla büyüyebilir, bağışıklık sisteminin değişmesine bağlı
olarak virüslerle oluşan uçuk, siğil gibi hastalıklar ve mantar
hastalıkları daha sık gelişir ve daha şiddetli seyreder.
3.Gebelikte görülen bazı deri hastalıkları sadece gebelerde görülmeleri
nedeniyle gebelik dermatozları olarak adlandırılır. Bunlar kaşıntılı
kızarık, deriden hafif kabarıkdöküntülerin olduğu bir grup hastalıktır,
çoğunlukla iyi seyirlidir ve doğumdan sonraki birkaç haftada
kendiliğinden kaybolur. Başlıcaları şunlardır:
a)Gebeliğin Poliformik Erupsiyonu
100 ile 300 gebede bir görülür. Hastalım
çoğunlukla ilk gebelikte, çoğul gebeliklerde, aşırı kilo alan gebelerde
ve gebeliğin son üç ayında ortaya çıkar. Karındaki çatlakların üzeri
veya çevresinden başlayıp kalçalara, uyluklara, kollara yayılabilen
kaşıntılı kırmızı, deriden kabarık döküntüler şeklindedir. Ortalama 6
hafta sürer kendiliğinden iyileşir sonraki gebeliklerde genellikle
tekrarlamaz, bebeğe zararı yoktur. Tedavi için kaşıntıyı azaltıcı
kremler ve nemlendiriciler kullanılabilir.
b) Gebeliğin Atopik Döküntüsü
Kendisinde veya ailesinde atopi(alerji) öyküsü
olan gebelerde egzema benzeri kaşıntılı, kızarık döküntüler olur.
Gebeliğe özel cilt hastalıklarının içinde en sık rastlanılanıdır.
Gebeliğin 4. Ayından itibaren başlayabilir. Genellikle yüz, boyun, kol
ve bacağın iç yüzlerinde yaygın egzemalar görülür, cilt kuruluğu sıktır.
Anne karnındaki bebeğe zarar vermez, sonraki gebeliklerde tekrarlama
eğilimindedir. Uygun tedavi ile şikayetler belirgin şekilde azalır.
c)Penfigoid Gestasyones
Gebelikte hormonların ve bağışıklık sisteminin
değişmesine bağlı olarak göbek çevresinden başlayıp gövde kol ve
bacaklara yayılan kızarıklıklar oluşur daha sonra bunlar içi sıvı dolu
kabarcıklar haline dönüşür. Hastalaın çoğu doğumdan birkaç hafta veya
aylar sonra kendiliğinden iyileşir. Oldukça nadir görülen bir
hastalıktır.
d) Gebeliğin İntretepatik Kolestazı (Gebeliğin Nedeni Bilinmeyen Tekrarlayan Sarılığı)
10.000 ile 1000 gebede bir görülür. Hepatit-c
geçirenler, safra kesesi taşı veya ameliyatı olanlarda, çoğul gebelikler
ve anne yaşının ileri olması durumları riski artırır. Gebeliğin son 3
ayında görülür. Deride safra tuzlarının birikimine bağlı olarak annede
şiddetli kaşıntı vardır; ama yukarıda anlatılan diğer hastalıklardaki
gibi döküntü yoktur. Deride şiddetli kaşıntıya bağlı sıyrıklar yaralar
oluşabilir. Kaşıntı geceleri artar, bazı gebelerde sarılık gözlenebilir
idrar rengi koyulaşabilir. Bu hastalıkta bazen anne karnındaki bebek
etkilenebileceği için bazı tetkiklerin yapılması gerekebilir. Bu
gebelerin gebelikleri süresince sık takip edilmeleri uygun olur.
Gebeliğiniz süresince karşılaşabileceğiniz
deri değişikliklerinin ve sorunlarının çoğu olağan, sık rastlanan
durumlar olsa bile her türlü cilt problemleriniz ve sorularınız için
dermatoloji polikliniğine başvurabilirsiniz.