Gebelik ve Vitamin Kullanımı
07 Ağustos 2018

Vitaminlerin yararları nedendir?
Vitamin ve mineraller vücudun normal fonksiyonlarının yerine getirilmesinde, büyüme ve gelişiminde çok önemlidir. Az miktarlarda yeterlidirler. Gebelikte anne yanında bebeğin gereksinimleri nedeniyle annede sıklıkla yetersizlik görülebilir ve bu durum yalnız annenin değil bebeğin de sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. İçeriğinde sebze, meyve, yağsız kırmızı et, beyaz et ( kümes hayvanları ve balık), süt ve süt ürünleri, bakliyat ve tam tahıllı ekmek bulunan sağlıklı diyetlerle beslendiğinizde ihtiyacınız olan vitaminleri alabilirsiniz.
Aşağıdaki tabloda bazı vitaminlerin vücuttaki işlevleri, günlük ihtiyaç miktarları ve bulunduğu besinler verilmiştir.
  
Vitamin/Mineral:
Yararları:
Nerede bulunur:
Vitamin A & Beta karoten (770 mcg)

Kemik ve diş gelişimine yardımcıdır

Karaciğer, süt, yumurta, havuç, ıspanak, yeşil ve sarı sebzeler, brokoli, patates,kabak, sarı meyveler

Vitamin D (5 mcg)

Vücudun kalsiyum ve fosforu kullanmasına yardımcı olur, kemik ve dişleri güçlendirir

Süt, yağlı balıklar, güneş ışığı

Vitamin E (15 mg)

Vücut bütünlüğünü korur, kas ve kan hücreleri tarafından kullanılır

Bitkisel yağlar, buğday tohumu, fındık, ıspanak, tahıllar

Vitamin C (80 - 85 mg)

Antioksidan, doku hasarını önler, demir emilimine yardımcı olur, bağışıklık sistemini güçlendirir

Narenciye, biber,bezelye, çilek, papaya, patates, brokoli, domates

Tiamin/B1 (1.4 mg)

Enerjiyi arttırır, sinir sistemini düzenler

Tam tahıl, hububat, buğday tohumu, et, yumurta, pirinç, çilek, fındık

Riboflavin/B2 (1.4 mg)

Enerji sağlar, cilt ve göz sağlığı için yararlıdır

Et, kümes hayvanları,balık, hububat, yumurta, süt ürünleri

Niasin/B3 (18 mg)

Cilt, sinir sistemi, sindirim sistemi sağlığı için gerekli

Yüksek proteinli gıdalar, tahıllar, ekmek, etler, balık, süt, yumurta, yer fıstığı

Piridoksin/B6 (1.9 mg)

Kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna yardım eder, sabah kusmalarının önlenmesinde yardımcıdır

Tavuk, balık, sakatat, yumurta, soya fasulyesi, havuç, kabak, bezelye, ıspanak, buğday, ayçiçeği tohumu, muz, fasulye, brokoli, kahverengi pirinç, yer fıstığı, ceviz

Folik Asid/Folat (600 mcg)

Plasentayı destekler, omurilik defektlerini önler

Portakal, çilek, yeşil yapraklı sebzeler, pancar,tahıllar, fasulye, fındık, brokoli

kalsiyum (1,000 - 1,300 mg)

Kemik ve diş sağlığı, kan pıhtılaşmasını önler, kas ve sinir fonksiyonlarına yardımcı

Yoğurt,süt,peynir, kalsiyumdan zenginleştirilmiş gıdalar soya sütü gibi, koyu yeşil yapraklı sebzeler

Demir (27 mg)

Anemiyi, düşük doğum ağırlıklı bebek doğumunu, erken doğumu önler

Kırmızı et, kuru baklagiller, ıspanak, kurutulmuş meyveler, demir içeriği zenginleştirilmiş yulaf ve buğday unu

Protein (71 mg)

Amino asit yapımını sağlar, hücreleri onarır

Çoğu hayvansal gıda, et, yumurta, süt ürünleri,fasulye, fındık

çinko (11-12 mg)

İnsülin ve enzimlerin yapımına yardımcı

Kırmızı et, fasulye, fındık, tam tahıl, süt ürünleri

 
2.    Gebelikte mutlaka vitamin desteği alınmalı mı?
Dengeli beslenen kişiler günlük ihtiyaçlarının büyük kısmını besinlerden sağlayabilirler. Vitamin içeren ilaçların kullanımı hiçbir zaman sağlıklı bir diyetin yerini alamaz, diyeti destekleyicidir. Düşük sosyoekonomik düzey, yeme bozuklukları, yetersiz ve özel diyet uygulamaları ( vejeteryanlar), sindirim sistemi hastalıklarına bağlı emilim bozuklukları ( kron hastalığı gibi), önceki gebeliğinde merkezi sinir sistemi anomalisi öyküsü olanlar, çoğul gebeliği olanlar vitamin ve mineral desteği almalıdır.
Bazı vitamin ve minerallerin yetersiz alımının gebelikte anne ve bebek için kötü sonuçlara neden olduğu bilinmekle beraber (örneğin E ve C vitamini eksikliğinde gebelik zehirlenmesi ve düşük doğum ağırlıklı bebek doğurma olasılığının artması gibi)  vitamin takviyesinin bu problemleri azalttığına ilişkin yeterli kanıt yoktur. Fakat günlük 60mg demir ve 400mg folik asit alımı annede anemiyi önler, gebelik sonuçlarına etkisi tartışmalıdır.
3.    Vitamin takviyesini nasıl alabilirim?
Günlük gereksinimlere göre hazırlanmış ilaçlar mevcuttur. Bu konuda doktorunuzdan yardım alabilirsiniz. Dengeli beslenme ile ilgili Diyet bölümümüze başvurabilir, gebe polikliniğimizce düzenlenen haftalık bilgilendirme toplantılarına katılabilirsiniz.
4.    Vitaminlerin zararları var mı?
      Yüksek dozda kullanıldıklarında zararlı olabilir. Özellikle A vitamini günlük 5000IU den fazla alındığında anomalilere yol açabilir.
5.    Folik asit almalımıyım?
Folik asit merkezi sinir sistemi anomalilerinin engellenmesinde yararlıdır, tartışmalı olmakla beraber yarık damak- dudak ve bazı doğuşsal kalp problemlerinin önlenmesinde de yararlı olduğu ileri sürülmektedir. Planlanan gebelikten 1-3 ay önce başlanarak ilk 3 ay günlük 400mg folik asit takviyesi önerilmektedir. Daha önce merkezi sinir sistemi anomalili bebek öyküsü olanlar, genetik olarak folik asit metabolizma bozukluğu olanlar ve antikonvulzan (epilepsi ilacı) ilaç kullananlarda günlük folik asit alımı 5gr olarak önerilmektedir.