Gebelik ve Astım
07 Ağustos 2018

Astım;
nöbetler halinde gelen, göğüste bası-sıkışma hissi, nefes darlığı, hırıltılı solunum ve öksürük şikâyetleriyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Gün içinde veya mevsimsel değişiklikler gösterebilir. Bazen allerjik nezle belirtileri (burun tıkanıklığı, burun akıntı, hapşırık) astıma eşlik edebilir. 

Astımın ortaya çıkışında bazı kişisel ve çevresel faktörler etkilidir. Kişisel faktörler:
Kişiyi astıma yatkın kılan kişisel faktörlerin başında genetik gelir. Ailesinde astım öyküsü olanlarda hastalık daha sık görülmektedir. 
Genetik olarak astıma yatkın kişilerin emosyonel durumları da hastalığın ortaya çıkışında kişisel bir faktördür. 
Kişisel diğer faktörler obezite ve cinsiyettir. Çocukluk çağında erkeklerde, yetişkin dönemde ise kadınlarda daha sık görülmektedir.

Çevresel faktörler astımın ortaya çıkışında etkili olmakla kalmayıp aynı zamanda hastalık belirtilerinin şiddetlenmesine de yol açmaktadır. Bu faktörler:

Allerjenler: ev tozu akarları, kedi, köpek gibi ev hayvanları, hamam böceği, küf mantarı, polenler vs.
Sigara: Hastalığın ortaya çıkışında, atak oluşumunda, tedavinin etkisiz kalmasında rol oynar.
Mesleki etkenler
Enfeksiyonlar
Hava kirliliği
Katkı maddesi bulunan besinler
İlaçlar (aspirin, bazı ağrı kesiciler, vs.)

Gebelikte solunum yollarında değişiklik olur mu?
Gebelikteki hormonların etkisiyle tüm vücutta olduğu gibi sollunum yollarında da ödem gelişir. Buna bağlı burun tıkanıklığı, burun akıntısı görülür ve alllerjik nezle ile karışabilir. Bu belirtiler 24. haftadan sonra daha belirgindir. Gebelikteki hormonların solunum merkezini uyarma etkisi vardır ve daha hızlı solunuma sebep olur. Gebe bunu nefes darlığı olarak hissedebilir. Bunlar fizyolojik değişikliklerdir.

Gebelik astımı nasıl etkiler?
Tedavi görmeyen astımlı gebelerin yaklaşık üçte birinde şikâyetler hafifler, üçte birinde değişiklik olmaz, üçte birinde ise belirtiler şiddetlenir. Ayrıca aynı kişinin farklı gebeliklerinde astım farklı seyir gösterebilir. Gebelikte gastroözofageal reflü ve stres de astım şiddetini artıran etkenlerdir. 


Kontrol altında olmayan astımın gebeliğe etkileri nelerdir?
Astım belirtileri şiddetli olan gebelerde kan oksijeni ve rahim kan akımı azalarak anne ve bebekte bazı problemler oluşturabilir:

Annede:
oŞiddetli kusma
oHipertansiyon
oVajinal kanama
oSezaryen endikasyonu
oAnne ölümünde artış

Bebekte:
oPrematüre doğum
oAnne karnında büyüme geriliği ve düşük doğum ağırlığı
oPerinatal bebek ölümünde artış
oPerinatal hipokside artış
oBebek taşikardisinde artış
Astım kontrol altında ise bunlar hiç gelişmez.

Astımın kontrol altında olmasından ne anlaşılır?
Astım belirtisinin haftada iki veya daha az görülmesi ve şiddetinin hafif olması
Geceleri astım belirtisi olmaması 
Egzersiz dahil tüm aktivitelerinin kısıtlanmadan yapılması
Rahatlatıcı ilaç kullanımına haftada ikiden fazla ihtiyaç duyulmaması
Solunum fonksiyonlarının normal olması

Gebelerde astımı kontrol altına almak için ne yapılmalı?
Gebelik süresince olabilecek değişiklikler anlatılmalı
Astımı şiddetlendirecek etkenler(sigara, alerjenler vs.) hakkında bilgi verilmeli
Tüm gebelik süresince gebe takipte tutulmalı
Doktor önerisiyle ilaç kullanmaları belirtilmeli

Gebelerde astım ilaçları güvenli midir?
Astım tedavisinde kullanılan ilaçların çoğu gebelikte güvenle kullanılabilir. Bu ilaçlara bağlı olası yan etkiler kontrol altında olmayan astımın neden olacağı zararların yanında rahatlıkla göz ardı edilebilir. Gebelikte astım ilaçları astım kontrolü için göğüs hastalıkları ve kadın doğum uzmanın kontrolü ve önerisiyle korkmadan kullanılmalıdır.

Gebelikte astım tedavisi nasıl olmalıdır?
Tedavide prensip, astımı kontrol altında tutan en az sayıda ve dozda ilacın kullanılmasıdır. 


Gebelik öncesinde kullanılan ilaçlar gebelikte değiştirilmeli midir?
İlacın değiştirilmesi gerekmez ancak astım kontrol altında ise ilaç sayısı ve dozu azaltılabilir.

Gebelikte allerjik nezle tedavisi gerekli midir?
Haftada dört günden az belirti gösterenlerde tedavi gerekmez. Belirtiler şiddetliyse loratadin veya setrizin tercih edilmelidir. 
Belirtilerin şiddetli olduğu ve uzun sürdüğü hastalarda budesonid burun spreyi ile birlikte loratadin veya setrizin kullanılabilir.

Astımlı gebede doğum yöntemi ne olmalıdır? 
Gebeliğin son haftalarında astımda şiddetlenme pek görülmez. Kontrol altındaki astımlı gebelerde normal gebelerden farklı bir yaklaşım gerekmez. Doğum sırasında daha önce kullanılan ilaçlara devam edilir. Stres, astımı tetikliyorsa rahatlatıcı ilaçlar uygulanabilir.

Sezaryen yapılacaksa bölgesel anestezi tercih edilmelidir.

Doğumdan sonra astım seyri nasıl olur?
Doğumdan sonraki 2 hafta-3 ay içinde gebelik öncesi duruma döner. 

Astım ilaçları emzirme döneminde güvenle kullanılabilir mi?
Gebelikte kullanılan ilaçlara emzirme döneminde de güvenle devam edilir.

Astımlı hastalar hastanemizin göğüs hastalıkları polikliğine nasıl başvurabilir?
Alo182 randevu hattından veya internetten göğüs hastalıkları polikliniğine randevu alınabilir.