Doğum doğal bir süreç olmakla birlikte işler yolunda gitmediğinde anne
ve bebek hayatını tehdit edecek boyutta ciddi sorunlar da ortaya
çıkabilir. Bunlar şöyle sıralanabilir:
I-Doğum sonrası kanamalar
Normal doğumda 500ml,sezaryenle doğumda 1000ml olmak üzere normalde
kanama beklenir. Bunları aşan miktarlardaki veya kan naklini
gerektirecek düzeyde oluşan kan kaybına doğum sonrası kanama denir.Tüm
dünyada anne ölümlerinin önde gelen nedenlerinden olup en az ¼’inden
sorumludur. Gelişmekte olan ülkelerdeki doğumların %10-15’inde doğum
sonrası kanama olmakta bunların %2’si ölümle sonuçlanmaktadır. Nedenleri
şunlar olabilir:
1. Rahim kasılmasında yetersizlik.En sık neden budur.Risk
faktörleri;çoğul gebelik,bebeğin içinde bulunduğu suyun fazlalığı,iri
bebek,uzamış ve zor doğumlar,bebeğin sıvısının enfeksiyonu ve bazı
ilaçlardır.Ancak doğum sonrası kanamalar sıklıkla risk faktörü
olmayanlarda görülmektedir.
2. Doğum kanalı ve çevresindeki yırtıklar ile bunlara bağlı doku içine kanamalar.
3. Rahim içinde kalan gebelik ürünleri(Bebeğin eşi: plasenta vb).Risk
faktörleri; plasentada ek bölümlerin varlığı,plasentanın rahme yapışma
bozukluklarıdır.Bu yapışma bozuklukları sezaryenle doğum oranındaki
artışla paralel olarak artar.
4. Pıhtılaşma bozuklukları. Risk faktörleri;şiddetli gebelik
zehirlenmesi,eşin erken ayrılması,bebeğin sıvısının kana karışması ve
bazı kan hastalıklarıdır.
II-Rahimde kısmi ve tam yırtılmalar
Risk faktörleri;geçirilmiş rahim ameliyatları(sezaryen,ur alınması vb),travma ve müdahaleli doğumlardır.
III-Rahmin iç yüzünün ters dönmesi
IV-Bebeğin içinde bulunduğu sıvının(amnion sıvısı) kana karışması
Eylem ve doğum sırasında veya hemen doğum sonrasında oluşur.Kesin tanı
ölüm sonrası otopside konulur.Solunum sıkıntısı,tansiyon
düşüklüğü,şok,bilinç değişikliği ve yaygın damar içi pıhtılaşma
gerçekleşir.Kriz,huzursuzluk ve bebekte sıkıntı oluşur.Anne ve bebek
ölüm oranı yüksektir.
V-Pelvik damarlarda pıhtılaşma ve iltihap
Doğumların 1/2000 ile 1/3000’inde,en çok sezaryen doğumdan sonra
görülür.Ani başlayan ataklar halinde ateş olur,ateşsiz dönemde hasta
rahattır.Ağrı yoktur.
VI-Bebeğin içinde bulunduğu su kesesi ve sıvının iltihabı
Zamanında doğumların %1-2, erken doğumların %5-10’ unda görülür. Risk
faktörleri; ilk doğum,eylem süresi,su kesesinin yırtılmasından itibaren
geçen süre,genç yaş,düşük sosyoekonomik düzey,vajen iltihabı,bebeğin
dışkısı da risk faktörlerindendir.
VII-Doğum sonrası rahim içi iltihabı
Normal doğumlarda %5,sezaryenle doğumlarda %10 görülür.Üstteki risk
faktörlerine ek olarak sezaryenle doğum,annede şeker hastalığı,eşin elle
çıkarılması ve düşük sosyoekonomik düzey de risk oluşturur.
VIII-Göbek kordonu sarkması
Risk faktörleri; su kesesinin açık olması,başın doğum kanalına
girmemesi,baş geliş dışında gelişler,çoğul gebeliklerde ikinci bebek,çok
doğurmuşluk ve suyun fazla olmasıdır.
IX-Bebeğin su kesesine dışkısını yapması
Bebeğin sıvısına dışkısını yapması,tüm canlı doğumların %7-20’sinde
görülür ve bebekte solunum sistemi sorunlarında risk artışıyla
ilişkilidir.Bu bebeklerin%2-9’u doğum öncesinde veya sırasında bunu
yutarlar.Bu da doğum sonrası bebekte ciddi solunum sorunlarına hatta %12
oranında ölüme neden olabilir.